Tasmanie - zuidelijk deel

Zaterdag is onze eerste dag in Hobart. Het is vandaag wat regenachtig, maar het blijft meest bij miezeren met tussendoor ook af en toe de zon. Op zaterdag is er in de stad de Salamanca Market. Dat blijkt een gezellige en grote markt, waar veel locals en toeristen op af komen. Veel stalletjes met kunsthandwerk en locale producten (zoals honing, truffels, jam) en ook veel eten en drinken uit alle windstreken, waaronder een die 'the smallest pancakes in the world' (poffertjes) en ook oliebollen (kennelijk is die naam onvertaalbaar) verkoopt. De markt wordt gehouden in een buurt bij de haven, waar ook oude (pak)huizen staan die inmiddels mooi zijn opgeknapt en hergebruikt. Vooral Salamanca Square is een geslaagde fusie van oud en nieuw, vinden we. We lopen ook door de straatjes van Battery Point (het oudste deel van de stad). Na de lunch lopen we naar de Museum and Art Gallery van Tasmanie, het centrale museum van de staat. Het kunst gedeelte omvat niet veel bijzonders. Wat wel interessant is is het deel over de aparte fauna van Tasmanie (met veel aandacht voor de uitgeroeide Tasmaanse Tijger) en vooral de aandacht die besteed wordt aan de geschiedenis van de aboriginal bevolking, die vanaf 1820 systematisch is verdreven en uitgemoord door de schapenhouders die het land kwamen bezetten (gestimuleerd door beloningen per gedode aboriginal). De zwarte oorlog wordt dat nu genoemd; een herwaardering van die geschiedenis heeft tot 1997 op zich laten wachten. Tenslotte lopen we ook nog langs bij een galerie met aboriginal kunst, Mod Art, ook gevestigd in een mooi herontwikkeld oud pand bij de haven.
Zondag wijden we aan MONA, het Museum of Old and New Art, dat bij Hobart ligt. Dat is een particulier initiatief van David Walsh, een excentrieke miljonair (met gokken rijk geworden) die voor zijn uitgebreide kunstverzameling (met een sterke focus op sex en dood) een eigen museum heeft gebouwd, dat inmiddels een van de grote trekpleisters voor heel Tasmanie is. Het is inderdaad een indrukwekkend, gigantisch en apart museum op een mooie plek langs de rivier de Derwent. Er zijn Egyptische mummies en grafgiften en dergelijk oude kunst, maar die zijn ingebed in een museum dat verder barst van de experimentele hedendaagse kunst met veel multimediale installaties etc. Het is een soort doolhof en nergens hangen bordjes bij, je krijgt een soort smartphone mee waarop je bij elk kunstwerk nadere informatie kunt zien, soms ook met interviews met de kunstenaar etc.. Veel van de kunst is voor het museum gemaakt of het museum is om de kunst heen gebouwd. Je hebt echt een groot deel van de dag nodig om het allemaal te zien en te beleven, maar het is echt indrukwekkend. Het onderhouden van een museum op deze schaal (twee keer zo groot als het Guggenheim in New York) op een toch min of meer geisoleerde plek kost volgens de verhalen 12 miljoen per jaar, terwijl er 4 miljoen aan inkomsten gegenereerd wordt. Het verschil wordt uit de gokverdiensten van Walsh aangezuiverd. 's Avonds lekker gegeten bij een Japanse bar vlak bij onze B&B.
Maandag gaan we eerst de Cascades Female Factory bekijken, waar, vlak bij Hobart, tussen 1828 en 1856 vele vrouwelijke convicts werden opgesloten en tewerkgesteld. Van de oorspronkelijke gebouwen is weinig over, maar ze hebben met (inmiddels roestkleurige) ijzeren profielen een goede indruk gecreeerd van hoe het er uit zag en korte biografieen van een aantal van de veroordeelden geven een extra kleur, net als een aantal contemporaine beschrijvingen van de schrijnende toestanden in de gevangenis. Daarna verkennen we het deel van Tasmanie ten zuidwesten van Hobart. Het valt ons onmiddellijk op hoe verschillend deze staat is van de rest van het land. Ten eerste: geen lange rechte lege wegen, maar kronkelige wegen rond baaien en bergen, die op allerlei punten prachtige uitzichten opleveren. Het doet wat aan Engeland denken (inclusief het grijze weer van vandaag en de namen van de dorpen, die veelal rechtstreeks uit Engeland geleend zijn). Alles ligt hier ook relatief vlak bij elkaar: niet meer dan zo'n 20 km tussen de dorpjes langs de kust en binnen enkele tientallen km heb je een behoorlijk stuk van het eiland bekeken. We hopen dat het weer de komende dagen wat verder opknapt.
Dinsdag gaan we het binnenland van het eiland in en bezoeken een paar oudere en goed bewaarde dorpen. We beginnen in Oatlands, waar we toevallig stoppen voor een cafe annex galerie van een bevlogen man die kunst tentoonstelt van een groep kunstenaars uit Arnhem Land (helemaal aan de andere kant van Australie dus), waar hij rechtstreeks contact mee heeft. Hij vertelt hier in de omgeving nog weinig belangstelling voor deze kunst te krijgen. Wij vinden wat hij heeft hangen wel erg mooi; het gaat om schilderijen in de aardkleuren en okers die al duizenden jaren gebruikt worden. We vallen voor een van de werken en stappen dus met een extra koker weer de deur uit. In Oatlands staat verder een flinke windmolen die graan maalt, oorspronkelijk uit 1837 en (volgens hen zelf) de enige functionerende molen op het zuidelijk halfrond. We rijden door het glooiende heuvelland naar Ross, een erg lieflijk dorpje met zandstenen gebouwen uit de eerste helft van de 19e eeuw. Ook is er een door convicts gebouwde brug en (ook hier) de overblijfselen van een Female Factory. Daar werd vooral met wol gewerkt, nog steeds een belangrijk product uit deze streek die bekend staat om de fijne Merino wol. In het dorp staat een wolcentrum waar dat allemaal wordt uitgelegd. Inmiddels is de zon doorgebroken en wordt het heerlijk weer om door het dorpje te wandelen. Dan rijden we door naar Richmond, weer een stuk terug naar het zuiden. Ook dat is zo'n historisch dorp met de oudste stenen brug van Australie (uit 1826), natuurlijk ook met dwangarbeid gebouwd. Daarom is er ook een gaol (gevangenis) uit die zelfde tijd, die hier goed bewaard is gebleven.
Woensdag rijden we door naar het Tasman schiereiland, aan de zuidoostelijke punt van het eiland. Dat is met name bekend door de grote gevangenis die hier in de 19e eeuw stond. Het schiereiland is alleen bereikbaar over een smalle landtong, op het smalste punt 100 m breed. Dat werd het punt om ontsnappende gevangenen tegen te houden met een rij bloeddorstige honden en nachtelijke verlichting. Dat bleek effectief: ontsnappingen waren uiterst zeldzaam. Van de Dog Line is alleen een monument over. We besteden de middag om uitgebreid te genieten van de 'unzoo', een park waar de dieren niet wachten tot de mensen ze komen bekijken, maar de mensen totdat de (loslopende) dieren tevoorschijn komen. De Tasmaanse Duivels zijn de grote trekpleister. Alleen op dit schiereiland zijn ze vrij van DFTD, de besmettelijke vorm van kanker die de populatie in de rest van Tasmanie voor meer dan 90% heeft uitgeroeid sinds 1996. Op gezette tijden komen oppassers de beesten voeren, waarvoor ze tevoorschijn komen. Er zijn niet alleen die duivels (die er minder duivels uitzien dan in de Disney films), maar ook allerlei vogels en veel kangoeroes en pademelons (een soort wallabies). We lopen een tijd door het park en zien ook nog een echidna (een van de twee eieren leggende zoogdieren, de Australische egel) rondscharrelen. We hebben als overnachtingsplek een bungalow midden in de natuur, balkon met uitzicht op een meer en de papagaaien komen bedelen om kruimels. 's Avonds als we terugkomen na een heerlijke maaltijd zijn er tientallen wallabies bezig met het gras. Prachtig.
Donderdag besteden we de dag aan de Port Arthur Historic Site, waar de grootste strafkolonie van het Britse rijk gevestigd was tussen 1830 en 1877. Het is een groot complex met een hele reeks gebouwen op een plek die eigenlijk idyllisch mooi gelegen is aan een baai en tegen de heuvels. Indertijd was het allerminst idyllisch (voor de gevangenen) en je krijgt daarvan ook een goede indruk door de rondleidingen en tentoonstellingen. Er is hier flink geexperimenteerd met strafregimes. Zo is er de eerste aparte gevangenis voor jongens (van 9 tot 16) die hier (uit Engeland) heen werden gestuurd om met werk en onderwijs op het rechte pad te komen. Ook is er de beklemmende Solitary prison, waar gevangenen eenzaam en zonder mogelijkheden voor communicatie werden opgesloten om door contemplatie tot inkeer te komen; dat werd beschouwd als verlichte hervorming maar het maakte de betrokkenen voornamelijk gek. Voor de officieren, de dokter en de pastoor is een lief dorpje gebouwd met mooie huizen en tuinen. Daar kun je ook nu nog van de zon genieten.
Vrijdag vertrekken we voor de eerste etappe van onze trip langs de oostkust van Tasmanie. Die leidt naar Triabunna. Dat is eigenlijk maar een kort stuk. Onderweg zien we nog wat spectaculaire rotsformaties aan de kust van het Tasman schiereiland. De weg is verder niet erg spectaculair. We komen in het begin van de middag in Triabunna aan, waar verder niet zo veel te beleven is. Een rustig dagje dus. Het weer blijft wat veranderlijk met flinke wolkenpartijen en af en toe wat gemiezer maar van tijd tot tijd ook de zon. We leren hier allerlei apparaten kennen die ze hier gebruiken om hun kamers te verwarmen. Vooral 's morgens hebben we daar behoefte aan. We blijven hopen dat het weer de komende twee weken nog opknapt.