Het zuiden van Vietnam

Zaterdag, oudjaarsdag, waren we vroeg op om de internationale bootverbinding van Phnom Penh naar de Vietnamese stad Chau Doc te nemen. Dat blijkt een klein bootje waarin we met nog een Duits stel vervoerd worden over de brede Mekong. We leggen aan bij de Cambodiaanse grenspost en even verderop bij de Vietnamese grenspost. De formaliteiten gaan snel en dan moeen we alleen nog even bij de Vietnamese rivierpolitie langs om een paar traytjes bier af te leveren, kennelijk een nieuwjaarsgift van de rederij. Rond de middag zijn we al in Chau Doc. Ons hotel ligt dicht bij de rivier midden in het plaatsje. We hebben niet meer dan een uurtje nodig om de bezienswaardigheden van de stad langs te lopen: de pagode, de markt en de boulevard langs de oever van de rivier. Vriendelijk en rustig plaatsje. 's Avonds na 't eten kunnen we geen festiviteiten voor oudjaar ontdekken; de Vietnamezen vieren in de loop van januari Tet, het nieuwjaar van de maankalender. We worden alleen nog een tijdje uit de slaap gehouden door een slechte Karaoke zanger aan de overkant van onze straat, maar die houdt er rond 10 uur ook mee op.
Op nieuwjaarsdag om 6 uur wakker, als het in Nederland 12 uur is. We feliciteren Ozgur via Whatsapp met z'n verjaardag en nemen de bus naar Can Tho, de grootste plaats in de Mekong delta. Dat blijkt een moderne stad met brede boulevards en 1,1 miljoen inwoners. We fietsen naar 't centrum en lunchen in een restaurant met uitzicht over de rivier; de bezienswaardigheden in de stad zelf zijn niet opzienbarend. 's Avonds eten we in een populair restaurant waar iedereen komt om verse, zelf te rollen spring rolls te eten, dat is het enige dat er geserveerd wordt, maar dat is dan ook prima.
Maandag maken we vanaf 5.15 uur 's morgens een lange boottocht met een klein bootje. Die voert ons allereerst naar de Cai Rang drijvende markt vlak bij de stad. Het is eigenlijk een groothandelsmarkt, waar marktkooplui met kleine bootjes hun waren komen inslaan bij handelaren die hier een aantal dagen liggen met een grote boot vol groente en/of fruit. Met het verbeteren van de infrastructuur op het land raakt de drijvende markt zijn functie snel kwijt; over een paar jaar zal hij waarschijnlijk verdwenen zijn. Dat geldt nog sterker voor de Phong Dien markt, een eind verderop, waar we vervolgens naar toe gaan. Dat is een markt voor de bewoners die er met roeibootjes naar toe komen. Erg schilderachtig en leuk om te zien, vooral ook vanaf het hoge tarras aan het water, waar we een ontbijt van Pho (noedelsoep) en allerlei soorten fruit krijgen. Het aantal bootjes met toeristen is nu al even groot als het aantal handelaren en klanten en ze zijn al bezig met het bouwen van een markthal waar de klanten vanaf volgend jaar met hun motor naar toe kunnen komen. Onze boottocht gaat verder de kleine kanaaltjes van de delta in. We stoppen bij een slangen-fokkerij, waar honderden enorme pythons worden gehouden (voor hun huid, maar ook voor hun vlees, dat hier graag gegeten wordt). Het is hier enorm vruchtbaar en er worden veel verschillende soorten fruit en groenten geteeld. Een mooie tocht door de smalle waterwegen tussen het groen. 's Middags gaan we nog naar een enorme heel moderne mall met allemaal dure winkels. Er is kennelijk geld onder de mensen.
Dinsdagochtend nemen we de bus naar Ho Chi Minh city, het vroegere Saigon. Dat is met ruim 8 miljoen inwoners duidelijk de grootste en ook de meest welvarende stad van het land. Die welvaart is ook af te lezen aan het aantal motorfietsen, dat steeg vorig jaar naar ruim 8,5 miljoen, alleen in Ho Chi Minh city, dus. De wegen hier in de stad zijn duidelijk breder dan die in Hanoi, maar ze zijn niettemin volledig verstopt met motorfietsen. Voetgangers en fietsers zijn er eigenlijk nauwelijks en van het openbaar vervoer wordt steeds minder gebruik gemaakt. Alle trottoirs zijn onbegaanbaar door de geparkeerde motorfietsen en oversteken vereist hier overal een grote hoeveelheid durf en vertrouwen. Als je wacht totdat er niets aankomt kun je wachten tot je een ons weegt. Stoplichten hebben enig effect, maar er scheuren ook steeds flinke groepen door rood licht. Op sommige punten is er een breed trottoir, maar dan kun je er van op aan dat ook daar motorfietsers rijden. En ze doen allemaal alsof ze daar het volste recht toe hebben. Je moet dus enorm op je qui vive zijn en het is een aanslag op je zintuigen. Ons hotel (Diep Anh, prima en voor een spotprijs) zit vlak bij het centrum in een heel smal steegje met ook nog allerlei straathandel. Je kunt er nauwelijks lopen, maar dat weerhoudt de motorrijders niet om zich er ook nog doorheen te wurmen. Het aantal auto's neemt overigens ook toe, maar de regering zorgt er tot nu toe met allerlei heffingen voor dat die twee keer zo duur zijn als elders, in het besef dat de steden hier een toename van het autoverkeer al helemaal niet aan zouden kunnen. Een dynamische stad, dus, zo kun je het ook beschrijven. Dinsdagmiddag bezoeken we het War Remnants museum, dat een indringend beeld geeft van de gevolgen van dertig jaar oorlog voor het land.
Woensdag wandelen we vanuit ons hotel naar de belangrijkste bezienswaardigheden van Ho Chi Minh stad (die zitten relatief dicht bij elkaar). Eerst naar de drukke centrale markt uit de Franse tijd en dan naar het Fine Art museum, dat in een stel mooie gebouwen zit en waar de nadruk duidelijk op moderne kunst (na 1975) ligt. Er is een hoop te zien. De zakenwijk aan de rivier heeft nog een aantal fraaie gebouwen uit de Franse tijd, maar ook opvallende architectuur uit de jaren 60 en heel moderne wolkenkrabbers. Het fraaie stadhuis en vlak daarbij de kathedraal en het door Eiffel ontworpen postkantoor zijn allemaal ook mooie overblijfstelen van Frans ontwerp uit het eind van de 19e eeuw. Tenslotte lopen we naar wat tegenwoordig het Reunification palace heet. Dat is het in 1963 gebouwde paleis van de president van Zuid-Vietnam. Een mooi ontwerp uit die tijd en geheel ingericht zoals het was toen op 30 april 1975 het bevrijdingsfront de macht overnam, inclusief de bunkers in de kelder, die dienst deden als commando-centrum. Leuk om door het hele paleis te kunnen lopen waar tot in april 1975 de schijn werd opgehouden dat alles onder controle was in Zuid Vietnam.
Op donderdag zien we de andere kant van het verhaal. We bezoeken de Cu Chi tunnels, op enkele tientallen kilometers van Saigon werd tussen 1948 en 1969 gebouwd aan een complex van (uiteindelijk) 250 km tunnels op drie niveaus die het bevrijdingsfront in staat stelden de streek te controleren, ondanks zware bombardementen en gebruik van ontbladeringsmiddel (Agent Orange). De Amerikanen vestigden (zonder dat te beseffen) een basis middenin het ondertunnelde gebied en ze konden maar niet begrijpen hoe ze 's nachts steeds weer in hun tenten beschoten werden. Je kunt een stukje door zo'n tunnel, maar die zijn niet ontworpen op westerse formaten (en trouwens ook tegenwoordige Vietnamezen, grootgeworden met McDonalds en Saigon-bier hebben er moeite mee). Ook kun je (als je daar zin in hebt) schieten met wapens uit de tijd van de oorlog. Wij dus niet, maar er zijn genoeg liefhebbers... De excursie gaat ook naar de grootste Cao Dai kerk van het land, die ligt nog een stuk verder van de stad, tegen de grens met Cambodja. Cao Dai is een in 1926 gestichte religie, die probeert de grote wereldgodsdiensten onder een noemer te brengen. We maken een gebedsdienst mee in het enorme gebouw, dat bouwelementen van een kerk, een moskee en een tempel verenigt. God wordt weergegeven als een alziend oog. Victor Hugo en Sun Yat-sen worden er als heiligen vereerd. Ze zouden denk ik verbaasd zijn als ze ervan wisten...
Vrijdag bezoeken we Cholon, de Chinese wijk van de stad. Al net zo vol en druk als het centrum. De (volgens de reisgids) mooie markthal is wegens verbouwing gesloten, maar er is een hele reeks zeer fraaie en sfeervolle Chinese tempels waar we langs wandelen. Allemaal uitbundig versierd en gevuld met dikke wolken rook van de wierookstokjes die er bij honderden worden aangestoken. Bovendien hangen de plafonds vol met grote wierookspiralen. Allemaal oases van rust en bezinning, vergeleken met de drukke straten er om heen. We eten in een leuk Chinees restaurantje wat dim sum en rijden met de bus terug naar het centrum. We kunnen inderdaad constateren dat de mensen hier liever de motorfiets pakken dan voor 20 cent met de bus te gaan. Alleen kinderen en bejaarden (zoals wij) maken daar nog gebruik van.
Morgen vliegen we van hier uit naar Hue, zo'n 1000 km noordelijker, de oude Keizerlijke hoofdstad. Daarna nog naar Hoi An en Da Nang en dan zit het er al weer op, voor deze reis. Maar we hebben nog 10 dagen om van dit prachtige land te genieten en ze hebben ons beloofd dat er daar minder motorfietsen rondrijden. Daar verheugen we ons ook wel op!